การกลาย หรือ มิวเทชัน

การกลายพันธุ์ หรือ มิวเทชั่น (mutation) คือ สภาพของสิ่งมีชีวิตที่เกิดมีการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม ทำให้พันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตที่เกิดการกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น,mutation)นั้น เกิดการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมที่เคยเป็น หรือ แตกต่างไปจากประชากรของสิ่งมีชีวิตชนิดนั้น โดยเฉพาะ การเปลี่ยนแปลงของยีน(gene)ของสิ่งมีชีวิตนั้น

 การกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น, mutation) จัดว่าเป็นกลไกหนึ่งของการวิวัฒนาการ ซึ่งอาจจะทำให้เกิดลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่ดีขึ้นกว่าเดิม หรือ แย่ลงกว่าเดิมก็ได้ หรือ อาจจะทั้งไม่ดีขึ้นและไม่แย่ลงเลยก็ได้ ถ้าดีกว่าเดิมอาจทำให้สิ่งมีชีวิตที่มีการกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น,mutation)นั้นอยู่รอดในธรรมชาติได้ดีกว่าเดิม(เกิดวิวัฒนาการที่ดีขึ้น) หรือ ถ้าแย่กว่าเดิมอาจทำให้สิ่งมีชีวิตที่มีการกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น, mutation)นั้นเกิดโรค หรือ ภาวะต่างๆที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการดำรงชีวิตก็ได้(เกิดการวิวัฒนาการที่ไม่ดี)

     การกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น, mutation)ที่เซลล์ร่างกาย(somatic cell)และเซลล์สืบพันธุ์

- การกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น, mutation)ที่เซลล์ร่างกาย (somatic cell)
     จะเกิดกับยีน(gene)ในเซลล์ต่างๆของร่างกาย อาจมีผลทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของส่วนของร่างกายไปจากเดิม เช่น เกิดเนื้องอก โรคมะเร็ง เป็นต้น
- การกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น, mutation)ที่เซลล์สืบพันธุ์
     จะเกิดกับยีน(gene)ในเซลล์สืบพันธุ์ อาจทำให้ยีน(gene)หรือแอลลีล(allele)มีความผิดปกติ และสามารถถ่ายทอดไปสู่ลูกหลานได้ อาจส่งผลภาวะผิดปกติในรุ่นลูกรุ่นหลานได้

     ระดับของการกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น, mutation) ที่เกิดขึ้นในสิ่งมีชีวิตมีอยู่ 2 ระดับ คือ

     - การกลายพันธุ์ในระดับโครโมโซม (chromosomal mutation) คือ เป็นการกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น, mutation)ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของโครโมโซม(chromosome) อาจจะเป็นการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างภายในของโครโมโซม(chromosome)หรือการเปลี่ยนแปลงจำนวนของโครโมโซม(chromosome)
     - การกลายพันธุ์ในระดับยีนหรือโมเลกุลของดีเอ็นเอ (DNA gene mutation) คือ เป็นการเปลี่ยนแปลงของยีน(gene) หรือ เปลี่ยนแปลงของนิวคลีโอไทด์ในโมเลกุลของดีเอ็นเอ(DNA)

     สาเหตุของการกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น, mutation)

     - เกิดขึ้นเองโดยธรรมชาติ (spontaneous mutation) หรือ เกิดจากสิ่งก่อกลายพันธุ์ที่มีอยู่ในธรรมชาติ เช่น ในการจำลองตัวเองของดีเอ็นเอ (DNA replication) อาจมีการนำเบสที่ไม่ถูกต้องใส่เข้าไปในดีเอ็นเอ(DNA)สายใหม่, รังสีอัลตราไวโอเลตจากดวงอาทิตย์ โดยที่ไม่ได้เกิดจากมนุษย์ใช้สารเคมีหรือรังสีเหนี่ยวนำให้เกิดการกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น, mutation)
     - เกิดจากการเหนี่ยวนำ (induced mutation) เป็นการกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น,mutation)ที่มนุษย์ใช้สารเคมีหรือรังสี ทำให้ดีเอ็นเอ(DNA) หรือ ยีน(gene) หรือ อาร์เอ็นเอ(RNA) ของสิ่งมีชีวิตเกิดการเปลี่ยนแปลงและเกิดลักษณะแปลกใหม่ที่กลายพันธุ์ไปจากเดิม สารเคมีหรือรังสีที่ก่อให้เกิดการกลายพันธุ์ (มิวเทชั่น, mutation)นี้ เรียกว่า “สิ่งก่อกลายพันธุ์ (มิวทาเจน, mutagen)”

แหล่งที่มา